0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Doğruluk Payı, 2011 Aralık ile 2021 Aralık arasında Türkiye’de ve dünyada değişen gıda fiyatlarının yıllar içindeki değişim grafiğini karşılaştırmalı olarak paylaştı.

Uluslararası piyasalarda tarımsal emtiaların fiyat değişimlerini yansıtan FAO Gıda Fiyat Endeksi, son verisi olan Şubat 2022’de tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Dünyadaki artışa, bitkisel yağlar ve süt ürünleri öncülük ederken, fiyatların düştüğü tek ürün grubu şeker oldu.

Türkiye’de ise dünyadaki artan gıda fiyatlarının yanı sıra düşen gıda fiyatlarında da yükseliş gözlendi.

2022’de de Türkiye’de artmaya devam eden gıda fiyatlarının verileri grafikte yer almazken, son 10 yıl içindeki değişim karşılaştırmalı olarak paylaşıldı.

Son bir yılda, çiftçinin kullandığı mazot yüzde 249, gübre yüzde 344 zamlandı

“Paramız olsa da gıda bulamayacağız. Ürün ithal etmek zorlaştı. Üretici ithal etmek ise imkânsızdır. Üreticimizin kıymetini bilelim”

  “Üretici maliyetleri düşürülmeden raflara ucuzluk gelmez. Üründeki fiyat artışlarına rağmen üretici zor durumdadır. Çünkü girdi fiyat endeksi ile tarımsal üretici fiyat endeksleri arasında, üretici aleyhine giderek artan büyük fark var. Üretici maliyet baskısından bunaldı. Maliyetlerini fiyatlara yansıtamıyor. Üreticiye verilecek destek, aynı zamanda tüketiciye verilecek destektir.”

“Elma 5,6 kat, limon 4,7 kat, marul 4,2 kat, maydanoz 4 kat, yeşil mercimek ve salatalık 3,5 kat, kuru fasulye 3,3 kat, kırmızı mercimek ve kuru incir 3,2 kat, karnabahar ve kuru üzüm 3,1 kat fazlaya tüketiciye satıldı.

Üreticide 2 lira olan elma 11 lira 14 kuruşa, 1 lira 70 kuruş olan limon 7 lira 92 kuruşa, 2 lira 90 kuruş olan marul 12 lira 22 kuruşa, 1 lira 14 kuruş olan maydanoz 4 lira 59 kuruşa, 8 lira 18 kuruş olan yeşil mercimek 28 lira 76 kuruşa, 4 lira 75 kuruş olan salatalık 16 lira 57 kuruşa satıldı.”

MARKETLERDE GEÇEN AY FİYATI EN FAZLA ARTAN ÜRÜN KURU SOĞAN

Mart ayında markette 40 ürünün 34’ünde fiyat artışı, 6’sında fiyat azalışı görüldüğüne işaret eden Bayraktar, “Üreticide 32 ürününün 16’sında fiyat artışı olurken, 6’sında fiyat düşüşü görüldü. 10 üründe ise fiyat değişimi olmadı. Markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 157,55 ile kuru soğan oldu. Kuru soğandaki fiyat artışını yüzde 74,58 ile karnabahar, yüzde 62,59 ile kuru kayısı, yüzde 50,43 ile patlıcan, yüzde 49,61 ile domates, yüzde 49,55 ile sivri biber, yüzde 43,55 ile elma, yüzde 42,07 ile yeşil soğan takip etti” dedi.

Markette fiyat düşüşünün yüzde 18,93 ile en fazla pırasada gerçekleştiğini belirten Bayraktar, bunu yüzde 6,85 ile Antep fıstığının, yüzde 5,12 ile salatalığın, yüzde 2,02 ile maydanozun, yüzde 1,88 ile nohutun, yüzde 1,05 ile havucun izlediğini bildirdi.

Türkiye’de Gıda Fiyatları Neden Dünyada Ayrışmakta? Yükseliş Sürecek

Dünyada gıda fiyatları hızla yükselirken gıda enflasyonunda da artışta devam ediyor. Ancak iklim krizi nedeniyle gündeme gelen kuraklık sonrası rekoltelerde yaşanan düşüş dünyayı gıda kıtlığına doğru hazırlarken bu durumdan en çok tarım arazileri azalan ve tarımda dışa bağımlı ülkeler zarar görecek gibi duruyor. Kısa vadede gıda fiyatlarında bir düşüşün yaşanması neredeyse imkansız. Buna birde Rusya-Ukrayna savaşı eklenince gıda fiyatlarında yükselişler sertleşti. Özellikle önemli tahıl üreticisi konumunda bulunan Rusya ve Ukrayna’nın tarımda bazı ürünlerde ihracatı yasaklaması ayrıca dünyanın gübre ihtiyacının %12’sini karşılayan Rusya’nın gübre ihracatını durdurması gübre fiyatlarının yani tarımda girdi maliyetlerinin giderek artmasını da sağlayacaktır. Bu durum diğer taraftan rekoltelerin daha da düşmesi yani tarımsal üretimden daha az verim alınması anlamına gelecektir.

Ancak Türkiye’de sıkıntı çok daha büyük. Gıda fiyatlarında yükseliş küresel gıda fiyatlarının artışının çok ötesine taşınmış durumda. Bunun ana nedenini ise Dolar/TL’deki artışın oluşturduğunu görebiliyoruz. Dolardaki artış mazot fiyatından, tohum fiyatına, gübre fiyatından, ilaç fiyatına tarladaki her girdi maliyetinin artmasına dolayısıyla Türkiye’deki gıda fiyatlarının diğer ülkelerden ayrışmasını sağlamakta. Bunu yıllardır ısrarla vurguluyoruz ancak bir kez daha altını çizmek istiyorum. Faizlerin artması toplumun sadece belli kesmini sıkıntıya sokacak iken dolardaki artış 84 milyon vatandaşı sıkıntıya sokmakta.

Erdoğan: “Gıda konusunda vicdansızlık yapanlara acımayacağız”

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Dolmabahçe Ofisi’nden canlı bağlantı ile Malatya Çevre Yolu 1. Kısım Açılış Töreni’nde konuştu. Erdoğan, “Fiyatlar konusunda vicdansızlık yaparak milletin aşına, ekmeğine, geçimine göz dikenlere acımayacağız” dedi.

Erdoğan konuşmasında, “Ülkemizde aşmamız gereken sıkıntılar var. Enerji ve gıda olmak üzere küresel mal fiyatlarındaki artışlar bizi de etkilemektedir. Fahiş fiyat koşanlarla mücadelemizi sürdürüyoruz” dedi.

Erdoğan ayrıca, “Gıda konusunda vicdansızlık yapanlara acımayacağız” dedi.

Türkiye’de enflasyonun ve özellikle de gıda enflasyonunun yüksek olması, ancak buna rağmen Merkez Bankası’nın faizleri yükseltmemesi uzun zamandır tartışılan bir mevzu.

Erdoğan, düşük faiz sayesinde dış ticaret açığı ile cari fazlanın azalmasını, yatırımların artmasını hedeflediklerini belirtiyor.

Ancak çoğu ekonomiste göre bu enflasyonla mücadele için doğru bir yöntem değil.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Şubat ayı enflasyon verilerine göre enflasyon yıllık bazda yüzde 54,44 oldu.

Üretici fiyat endeksi (ÜFE) ise Şubat’ta aylık yüzde 7,22 artarken, yıllık olarak yüzde 105,01’e çıktı.

Tüketici enflasyonu tarafında en çok artış %75,75 ile ulaşım, %64,83 ile ev eşyası, %64,47 ile gıda ve alkolsüz içecekler gruplarında oldu.

Ekonomist ve akademisyenlerden oluşan Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) ise son 12 aylık enflasyonu yüzde 123,80 olarak açıkladı. Bu oran günlük fiyat değişimleriyle hesaplandı.

Cari açık ise Ocak ayında 4 yılın zirvesine çıktı.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) Ocak ayına ilişkin ödemeler dengesi istatistiklerine göre cari açık, bir önceki yılın aynı ayına göre 5,34 milyar dolar artarak 7,11 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Bunun sonucunda 12 aylık cari işlemler açığı 20,22 milyar dolar oldu.

Cari denge Ocak’ta 7,11 milyar dolar açık verdi.

Böylelikle 2017 Aralık ayından bu yana en yüksek cari açık kaydedilmiş oldu.

Şekere, doğalgaza, ete zam

Şeker fiyatları ile arz ve stoklara yönelik tartışmalar sürerken Türkiye Şeker Fabrikaları (Türkşeker), şekerin fiyatına yüzde 31 zam yaptı.

KDV dahil kilogramı 5,96 TL’den satılan kristal şekerin fiyatı yüzde 31 artışla 7,80 TL oldu. Türkşeker, raf garanti sistemi kapsamında perakende sektörüne sağladığı 5 kilogramlık toz şeker fiyatını ise 45 TL’den 55 TL’ye çıkardı.

Konutlarda kullanılan doğalgaz fiyatlarına ise %35, elektrik üretiminde kullanılan doğalgaza %44,3, elektrik üretimi dışında sanayide kullanılan doğalgaza ise %50 zam yapıldı.

Diğer yandan kırmızı ete de zam geldi. Dana karkasın toptan kilo fiyatı 5 lira arttı. Perakendede etin kilosu yüzde 10 dolayında zamlandı. Perakendedeki mevcut fiyatların üzerine yaklaşık 10-15 lira zam olarak yansıyacak.

“Hep birlikte fedakarlık yapmamız gerek”

Erdoğan ise Malatya’da yaptığı konuşmada zamlarla ilgili şu sözleri sarf etti:

“Bu yıl da elektrik ve doğalgaz faturalarının önemli bir kısmını devlet olarak biz üstleniyoruz. Enerjide geçen yılın iki katına varan destek sağlamış olacağız. Gıda fiyatlarında maliyetler dışında kalan artışları yakından takip ediyoruz. Gıda konusunda vicdansızlık yapanlara acımayacağız.

“Böyle dönemler hep birlikte fedakarlık yapmamız, günlük kazancımızı değil, ortak geleceğimizi düşünmemiz gereken günlerdir. Milletin huzuruna göz dikenler en büyük zararı kendilerine vermektedir. İlgili bakanlıklarımız denetim ve mevzuat çalışmaları içindedir.”