0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

 

Elazığ’daki EYT’liler Emeklilik haklarının verilmesini talep etti. EYT’liler eylemde “Bize sırt çevirmek en büyük siyasi hata” diye seslendi.

 Sigortalılık süresi ve bağlı oldukları sosyal güvenlik kurumuna ödedikleri prim gün sayısı kriterlerine göre emekli olabilen çalışanlar, 8 Eylül 1999’da çıkartılan yasayla belirli bir yaşa gelmiş olma kriteriyle karşı karşıya kaldı. Yasanın çıktığı tarihte sigortalı olarak çalışanlar için bu, kadınlarda 40 ila 58, erkeklerde 44 ila 60 yaş arasında emekli olacakları anlamına geliyordu. 44 yaşındaki Handan Yıldırım  da emeklilik için yaş bekleyenlerden biri. Yıldırım, “Kanun değişmeseydi, 3 yıl önce emekli olacaktım ama kanun değişti. Bana 15 yıl vurdu. 55 yaşında emekli olabileceğim” dedi.

“Psikolojimin bozulmasını istemediğim için bu haberlere inanmıyorum”

“Bizler emeklilik hakkımızın verilmesinin lütuf olarak görülmesini istemiyoruz. Bizler bunun gereğini yerine getirdik. Primlerimizi ödedik” diyen Yıldırım, EYT’nin yeniden gündeme gelmesiyle bir kez daha umutlarıyla oynandığını söyledi. Yıldırım, “Artık her gün haberlerde umut olmak istemiyoruz. Bir gün sabah kalkıyoruz, yasa görüşülüyor, akşamına yalanlanıyor. Her gün bu durumu yaşamak da bizim artık psikolojimizi bozdu. Artık aslında çok fazla umutlu değiliz. Daha önceki haberlere de inandık, sonucunu gördük. Psikolojimin bozulmasını istemediğim için şimdi bu haberlere çok da inanmıyorum” diye konuştu.

 

“Biz seçim yatırımı değiliz”

Yasa değişmeseydi altı yıl önce emekli olacağını kaydeden 49 yaşında Mehmet Yıldız ise, “Biz seçim yatırımı değiliz. Biz hakkımızı istiyoruz. Pişirip pişirip önümüze ‘çıktı çıkacak’, ‘Finlandiya modeli çıkacak, Almanya modeli çıkacak, eksiltilmiş bir şekilde maaşınızı vereceğiz’ gibi modellere biz kanmak istemiyoruz. Biz hakkımız olanı tamamen elde etmek istiyoruz. Bizi hiç kimse hafife almasın. Biz kolay lokma değiliz. Boş vaatlere karnımız tok. Resmi Gazete’de görmedikten sonra, maaşımı cebime almadıktan sonra hiçbir vaade kanmıyoruz, inanmıyoruz” dedi.

EYT’liler için 5 formül masada

Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) konusunda masada 5 formül olduğu ifade edildi. Önümüzdeki süreçte meclise gelmesi için hazırlıkları yapılan EYT düzenlemesi için öne çıkan seçenekler, kademeli emekliliği öngören Almanya ve Finlandiya modelleri.

Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) bir süredir Türkiye’nin en önemli gündem başlıklarından biri.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın çalışmaları kapsamında, EYT’liler için 5 formülün masada olduğu belirtiliyor.

Bu 5 model arasında Almanya ve Finlandiya modelleri öne çıkıyor. Almanya modelinde daha az maaşla daha erken emeklilik ortaya çıkıyor. Finlandiya modelinde ise Almanya’da uygulanan sisteminde olduğu gibi belli oranda kesinti belirleniyor ve sigortalı kesintiyle erken emekli oluyor.

1- Kısmi emeklilik formülü

Bu formüle göre 9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar 10 yıl prim ödeyerek emekli olabiliyor. Buna kısmi emeklilik deniliyor. Böylece 3600 günü tamamlayanlar kadınsa 50 erkekse 55 yaşını da doldurmak şartıyla emekli solabiliyorlar. Emeklilik yaşını 3600 günü ya da 50-55 yaş şartını tamamladığı tarih belirliyor. Ancak EYT kapsamında 3600 günü olanlar için kadınsa 50 erkekse 55 yaşını tamamlayanların emekli edilmeleri bir formül olarak duruyor.

2 – Emeklilik için yaş yerine sigorta ve sigorta süresine bakılması formülü

Bu formülde ise 99 öncesindeki emeklilik şartları dikkate alınıyor. Yani kadınlarda 20 yıllık (7200 gün) erkeklerde ise 25 yıllık (9 bin gün) sigortalılık süresini tamamlayanların yaş şartına bakılmadan emekli olması durumu ortaya çıkıyor.

3- Almanya modeli

Almanya’da daha önce uygulanan formüle göre sigortalıya bir teklif sunuluyor. Emeklilik için kaç yıl kalmışsa her yıl için belli oranda kesinti yapılıyor. Burada kesinti oranı yıllık yüzde 2 oluyor. Yani emekliliğine 4 yıl kalmış birisinden yüzde 8 kesinti yapılıyor. Böylece daha az maaşla daha erken emeklilik ortaya çıkıyor.

4- Prim tamamlayarak emekli olma

Buna göre; 9 Eylül 1999 öncesinde işe girenler için ilk sigortalı oldukları tarihe göre 5000 ile 5975 gün arasında prim gerekiyor. Burada primini tamamlayanların yaşına bakmadan hak sahibi olması durumu ortaya çıkıyor.

5- Finlandiya modeli

EYT’de bu modelde Almanya’da uygulanan sisteminde olduğu gibi belli oranda kesinti belirleniyor ve sigortalı kesintiyle erken emekli oluyor. Ancak yasanın söylediği yaşa gelip emeklilik şartları oluşunca kesinti ortadan kalkıyor.

EYT’Lİ OLMAK NEDİR?

8 Eylül 1999’da yürürlüğe giren 4447 sayılı yasa ile emekli olmak için aranan sigortalılık süresi (erkek için 25, kadın için 20 yıl) ve prim ödeme (5000 gün) şartlarının yanına bir de yaş şartı (kadın için 58, erkek için 60 yaş) getirildi.

Yani emekli olmak için sigortalılık süresi, prim ödeme ve yaş şartı gibi 3 koşulun birlikte sağlanması aranmaya başladı.

EYT’li olmak, 8 Eylül 1999 tarihinden önceki sigorta koşullarını yerine getiren, prim günü kriterini ve ödemesini sağlayanların yaşa takılma sorununu ifade ediyor.