Anayasa Mahkemesi (AYM), 10 Haziran 2024 tarihinde aldığı bir kararla, Cumhurbaşkanı’nın rektör atama yetkisini doğrudan elinden aldı.
Bu karar, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nda yapılan ve rektörlerin Cumhurbaşkanı tarafından atanmasını ve Üniversitelerarası Kurul (ÜAK) üyelerinin Cumhurbaşkanı tarafından belirlenmesini düzenleyen maddelerin iptal edilmesi anlamına gelmektedir.
AYM’nin kararının gerekçesi ise şu şekilde özetlenebilir:
- Rektörlerin doğrudan Cumhurbaşkanı tarafından atanması, üniversitelerin özerkliğini zedelemektedir.
- ÜAK üyelerinin Cumhurbaşkanı tarafından belirlenmesi, üniversitelerin yönetimine siyasi aktörlerin müdahalesini artırmaktadır.
AYM’nin kararı gereğince:
- ÜAK tarafından rektör adayları arasından seçilen kişiler, bir ay içinde Cumhurbaşkanı tarafından atanmalıdır.
- Bu süre zarfında atama yapılmazsa, AYM tarafından belirlenen usule göre rektör seçimi yapılmalıdır.
- Yabancı uyruklu öğretim elemanı istihdamı ile ilgili düzenlemeler de iptal edilmiştir.
Eğitim-Sen, AYM’nin bu kararını memnuniyetle karşılamış ve Yükseköğretim Kurulu (YÖK) ile ilgili de görüşlerini bildirmiştir. Eğitim-Sen yetkilileri, üniversitelerin demokratikleşmesinin önündeki en büyük engellerden biri olarak gördükleri YÖK’ün kapatılmasını talep etmektedir.
Eğitim-Sen’in talepleri şunlardır:
- Üniversiteler arasında koordinasyonu sağlayacak, demokratik, katılımcı ve çoğulcu modellerin hayata geçirilmesi.
- Üniversitelerin yönetim mekanizmalarının hızlıca demokratik ve katılımcı bir yapıya kavuşturulması.
- Rektörlerin, Cumhurbaşkanı tarafından atanan kişiler yerine, üniversite bileşenlerinin ortak iradesiyle seçilen kurullar eliyle yönetilmesi.
AYM’nin kararı ve Eğitim-Sen’in talepleri, Türkiye’de yükseköğretim reformu tartışmalarını yeniden alevlendirmiştir. Bu gelişmelerin önümüzdeki süreçte nasıl bir yasal düzenlemeye ve uygulamaya dönüşeceği merak konusu olmaktadır.
News
