Doğu Türkistan’daki Müslümanlara yapılan başta soykırım olmak üzere her türlü zulüm, tecavüz, işkence uygulamaları yeri göğü inletmektedir. Buradaki nüfusun önemli bir kısmı Uygur Türkü olup Kazak, Kırgız, Özbek ve diğer Türk boyları mensupları da bulunmaktadır. En az üç bin yıldır Doğu Türkistan Türk yurdu olup Uygur dışındaki farklı Türk boylarının yakın asırlarda buraya yerleşmesinin hazin hikayeleri bulunmaktadır. Geçen süre içinde hepsi Müslüman Türkler olarak kaynaşmıştır. Binlerce yıl, bu soydaşlarımız Çinlilere karşı savaşmışlar, dönem dönem Çin Türkistan’ı hakimiyeti altına almış veya Türkler Çin’i kısmen veya tamamen yönetmiştir. Fakat önemli tarihi gerçek Çinliler binlerce kilometre uzunlaktaki Çin Seddi’ni Türklere karşı yapmıştır. Buna karşın Bilge Kağan ise “Çinlinin yumuşak ipeği, tatlı dili sizi aldatmasın” tarihi uyarısında bulunmuştur.
Doğu Türkistan’ın belli başlı şehirleri: Kaşgar, Aksu, Hoten, Turfan, Tarım, Urumçi (Beşbalık), Kumul, Gulca.. Köy isimlerine baktığınızda Türkiye’nin veya Azerbaycan’ın herhangi bir vilayetinde olduğunuzu zannedersiniz. Komünist Çin burayı işgal ettikten sonra adını Sincan (yeni ülke) adını koymuştur. Doğu Türkistan’ın resmi adı “Sincan Uygur Özerk Bölgesi” dahi bu bölgenin işgal altında olduğunun delilidir.
Uluslararası Hukuk, Sömürge altındaki ülkelere ve halklara kendi geleceğini belirleme hakkını tanımıştır. Bu hakkın konusu Asya ve Afrika’daki sömürgeler olduğu halde Müslüman Türkler mahrum bırakılmıştır. Wilson’ın 14 ilkesinde Çarlık yönetiminden Bolşevik rejimine geçişte Türklerin Sovyet idaresinde kalacağı belirtilmiştir. Ancak Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla Türk cumhuriyetleri bağımsızlıklarını kazanabilmiştir. Çin’den çıkan biyolojik virüs gibi bu baskı rejiminin sosyo-ekonomik virüslerinin de dev diktatörlüğü paramparça etmesi beklenmektedir. Buna karşın Trump’ın hesapsız, öngörüsüz Çin düşmanlığı belki de ömrünü uzatmaktadır.
Belirtmek gerekir ki günümüz uluslararası sisteminde, Doğu Türkistan’ın Çin’den bağımsızlığı hayal mesabesindedir. Bir dönem Sovyetler Birliği’nin dağılması hayal bile edilemezdi. Bununla beraber Çin yönetiminin Müslüman Türklere uyguladığı soykırım ve diğer insanlık suçlarına karşı her devletin hatta her kişi ve kuruluşun günümüz şartlarında yapabileceği birşeyler vardır. Öncelikle bu yönde iradeyi ortaya koymak, hukuk ve siyaset yollarını kullanmak gerekmektedir.
Doğu Türkistan’da on milyonlarca Müslümana yapılan işkencenin mahiyeti konusunda Çin resmi belgeleri dahi yeterli bilgiyi vermektedir. Bilişim ve iletişim çağında, Çin yönetimi, mesela Türkiye’deki Uygurların akarabalarını ziyaret etmesini, hatta telefonla görüşmesini imkansız kılmıştır. Kapalı hapishane durumundaki ülkede bağımsız kuruluşların araştırmalarına müsaade edilmemektedir. Türkiye’de ikinci ve üçüncü nesil dikkate alındığında yüz binlerce Uygur, arkabalarının hayatta olup olmadığını dahi bilememektedir. Binlerce öğrenci, annesi veya babasıyla en son üç veya beş yıl önce görüşebilmiştir. Türkiye’de önde gelen üniversitelerde Konfüçyüs enstitüleri üzerinden Çin propagandası yapıldığı halde Doğu Türkistan şehirlerinde tek Yunus Emre Enstitüsü açılmasına izin verilmemiştir. Dış Türkler Başkanlığı burs komisyonu, bursiyerlerini seçmek üzere her ülkeye gidebildiği halde Doğu Türkistan kapalıdır.
Müslümanların maruz kaldığı işkence, tecavüz ve soykırımı uygulayan Çin yönetiminin on binlerce görevlisi bulunmaktadır. İnsanı insanlığından utandıran vahşetlerden yönetimdeki görevliler de vicdan azabı duyarak bunları ifşa etmek zorunda kalmaktadır. Bu itiraflar ve görsel mesajlarla son gelişmelerden haberdar olmaktayız. Son olarak görevli bir doktor Uygur hamile kadınlara hangi vahşi metotlarla kürtaj yapıldığını anlatmaktadır. Zorla kürtaj, zorla kısırlaştırma ve rahimlerin alınması da dahil olmak üzere en az 500-600 Müslüman kadına yönelik operasyonda görev almış bu doktor da insanlığından utanmıştır. Verilen emirle çöpe atmak zorunda bırakıldığı bebeklerin aslında hareket ettiklerini haykırmaktadır.
Türkiye’deki başta öğrenciler olmak üzere bazı Doğu Türkistanlıların Çin’e teslim edileceği iddiasını muhalif eski başbakandan duymasaydık dikkate almazdık. Uygur önde gelenlerinin böyle bir bilgisi olmadığını memnuniyetle öğrendik. Bununla beraber bir süre önce Tacikistan pasaportuyla Türkiye’de oturma izni almış olan Zinnetgül Tursun, Çin’in talebi üzerine iki kızıyla zorunlu olarak Bişkek’e gönderilmiş; Bişkek havaalanına inince bekleyen görevliler zorla Çin’e götürmüştür. Ve bugün Zinnetgül Tursun ve iki minnacık kızının nerede olduğunu kimse bilmiyor. Bu gibi hadiseler mesela Pakistan’da, Mısır’da, Türk cumhuriyetlerinde daha sık yaşanmakta, Çin’in talep ettiği kişiler derhal paketlenerek Çin’e gönderilmekte ve her şey bitmektedir.
Sırp kasabı Miloşevic’in tutuklanması ve yargılanması sürecine öcülük eden Geoffrey Nice, Uygur halkına yönelik vahşet ve soykırımın araştırılması konusunda adli bir süreç başlattı. Esasen Avrupa ve Amerika’da gerek hükümetler gerekse STK’lar nezdinde birçok girişim bulunmaktadır. Bunların önemli ölçüde yükselen Çin’in ekonomik tehdidi boyutu bulunsa da soykırım ve insanlık kaygısının da etkili olduğunun birçok örnekleri bilinmektedir. Bu girişimler arasında Türk ve İslam dünyasının yer almaması ayıbına bir an önce son verilmelidir.
Sayısı 50’yi geçen Doğu Türkistanlı dernek yetkililerine resmi görevlilere ve siyasi parti birimlerine daha sık uğramalarını, sorunlarını anlatmalarını önerdim. Son olarak büyük bir dosya ile Ankara’da önemli bir birime giden ekibin görüşmesinin özeti: “Yetkililer bizi dikkatle dinledi. Tek kelime konuşmadı. Verdiğimiz dosyaları ve sunduğumuz önerileri hiçbir şekilde dikkate almadı.”
Zulmün payidar olamayacağı bir dünyada “nasıl olsa birşey yapılamaz” diye susmak vebaldir. Bu ağır vebali siyasi parti yetkililerine ve görevlilere özellikle hatırlatıyorum. Bu faciaının farklı boyutlarını tekrar tekrar yazmaktan ve her zeminde dile getirmekten bıkmamak gerek. Bir yalan ve iftira üzerine bina edilmiş Ermeni soykırım iddialarının nasıl bıkmadan, usanmadan diplomaside, akademide, medyada katlanarak anlatılmasından ders almak gerekmez mi?
Prof. Dr. Alaeddin Yalçınkaya
Marmara Üniversitesi
Uluslararası İlişkiler Bölümü Başkanı
NOT: Bu yazı Prof.Dr.Alaeddin Yalçınkaya’nın özel izni ile yayınlanmıştır.
Yazarın Tüm Yazılarını Görmek İçin TIKLAYINIZ
GÜNDEM
3 gün önceGÜNDEM
5 gün önceELAZIĞ
13 gün önceULUSAL
19 gün önceGÜNDEM
20 gün önceELAZIĞ
24 gün önceULUSAL
07 Ekim 2024Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.