0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

 

MASUMLAR APARTMANI ruhlu kadınlarımızın okuyunca temizlikte zirveye çıkabileceğini düşünerek, temizlik firmaları ile imzaladığım promosyon anlaşmasının ilk yazısını sizinle paylaşmak istiyorum. İşin şakası bir yana evlerimizde gözlerimizle göremediğimiz ancak önemli sorunlara yol açabilen toz akarlarından kısaca bahsetmek istiyorum.

Onları göremez veya duyamazsınız, ancak onlar evinizin her yerinde pusuda bekliyorlar. Ev tozu akarları. Bu minik yaratıklar evlerimizde yaşar ve vücudumuzun doğal yollarla döktüğü deri parçacıkları ile beslenirler. Küçük olsalar ve onları fark etmesek de, ev tozu akarları sağlığımıza zararlı olabilir ve alerjik reaksiyonlar veya şiddetli astım gibi sorunlara neden olabilir.

Çıplak gözümüzle bir toz akarı göremememizin nedeni, mikroskobik olarak küçük canlılar olmalarıdır. Ancak, nasıl göründüklerine dair fikrinizin olmasını isterseniz, mikro yengeç gibidirler. Ev tozu akarları, Arachnida (Örümcekler) içinde Acarina (Akarlar ) sınıfına girer. Erkek toz akarlarının ortalama ömrü 10 ila 19 gün iken, dişilerin ömrü 70 gün kadar uzun olabilir ve bu süre zarfında yumurta yapmakla meşgul olurlar. Her dişi toz akarı 100’e kadar yumurta üretme kapasitesine sahiptir, bu da toz akarlarının sayılarının hızla artabileceği anlamına gelmektedir.

Toz akarları nem ve sıcaklık açısından elverişli olan alanlarda yaşamaktan hoşlanmaktadırlar. Bu nedenle akarların en sevdiği yerler yastıklar, şilteler ve halılardır. Toz akarları; kuş tüyü yastıkları severken, polyester yastıkları daha çok tercih etmektedir. Polyester yastıklar, kuş tüyü yastıklarda bulunan akarların yaklaşık iki katını çeker. British Medical Journal araştırma makalesinde astımı olan kişilerin sentetik yastıklar kullanırlarsa alerjik toz akarı reaksiyonlarına maruz kalma şansı daha yüksektir.  Oyuncaklar ve doldurulmuş hayvanlar da da bu akarlar kolaylıkla yaşamaktadır.

 

Öyleyse, akarlar insanlarda alerjik reaksiyonları hangi mekanizmayla oluştururlar? Bu durumun ana nedeni, insanların alerjik olduğu güçlü sindirim enzimlerini oluşturmaları ve salmalarıdır. Çok yaygın olmaları nedeniyle, toz akarı alerjenleri dünya çapında bir dizi çalışmaya konu olmuştur. Araştırmacılar, 15 farklı toz akarı alerjeninin var olduğunu keşfetmişlerdir. Toz akarları; hapşırma, kaşıntı, deri döküntüleri, burun tıkanıklığı, hırıltı ve astım gibi belirtilere neden olabilir. Akar dışkısı, allerjenik sindirim enzimlerini de içerdiğinden semptomları (belirtileri) tetikleyebilme özelliğine sahiptir.

Akarlar ve akar dışkıları özellikle çocuklarda görülen alerjilerin yaygın bir nedeni olduğu bilinmektedir. Toz akarı alerjilerini tedavi etmek için,  çok sayıda tedavi ortaya çıkmıştır ve sürekli olarak yeni ilaçlar geliştirilmektedir. Akar alerjileri için mevcut standart tedaviler, anti-histamin ve steroid ilaçları içermektedir.  Ancak bu tür ilaçların yan etkilere neden olabileceğinin ve akar sorununa uzun vadeli çözümler içermediğinin iyi bilinmesi gerekmektedir.

HEPA (Yüksek Etkili Partikül Tutucu)  filtrasyon sistemli elektrik süpürgeleri, allerjenlerin vakum torbası içerisinde tutulması için olanak sağlamaktadır.

Akar alerjileriyle başa çıkmak için en iyi yaklaşım, sorunun gerçek nedenini ele almaktır ve bu sorunun ana nedeni, evinizde akarların ve akar dışkılarının varlığıdır. Halılarınızı, koltuklarınızı ve yastıkların etrafındaki alanları düzenli olarak süpürüp temizleyerek toz akarlarının sayısını azaltabilirsiniz. Ayrıca yastıklar, yorganlar ve örtüler dahil tüm yatak takımlarınızın sık sık yıkandığından emin olun. Toz akarlarının yatağınıza girmesini önlemek için fermuarlı şilte ve yastık kılıfları kullanılmalıdır.

Perdelere, mobilya boşluklarına ve toz akarlarının birikebileceği diğer küçük alanlara ekstra dikkat göstererek düzenli olarak temizlenmelidir.

Şekil 1. Toz akarları ve Allerjik Reaksiyonu  (Anonymous, 2020a, b).

Akarları kumaşlardan uzaklaştırmanın iyi bir yolu, onları birkaç yemek kaşığı okaliptüs yağı ile birlikte sıcak suya batırmaktır. Kurutma makinesini yüksek ısıya getirmek de etkilidir.

Toz akarlarının geliştiği koşulları önlemek için evinizdeki nemi %50’nin altında tutmanız gerekmektedir. Çarşaflar ve battaniyeler 2 haftada bir sıcak suda (+55 derece) yıkanmalıdır (Anonymous, 2020).

Klima ünitelerinde ve vakumlarda sertifikalı alerjen yakalama filtreleri kullanmak gerekmektedir.

Tamamı halı ile kaplı evlerin akarlar için uygun bir yaşam ortamı sağladığı için, zemini tamamen halı kaplı evlerde toz akarı populasyonları, sert veya ahşap zeminli olanların aksine daha yüksek olmaktadır. Aile üyeleriniz akar alerjilerinden ciddi şekilde etkileniyorsa halının tamamen kaldırılması gerekmektedir.

Akarları göremesek de sağlığımızı kesinlikle etkileyebilirler. Hava şartları uygunsa pencereleri ve kapıları açık tutmak ve evinize veya ofisinize temiz hava akışına izin vermek, havada yüzen akar alerjenlerinin sayısını azaltmaya yardımcı olabilmektedir.

Halıların ve yüzeylerin gerekirse uygun “Akarisit” ile ilaçlanması ve koşullarına mevcut yazıda çok değinmek istemeyişim,yanlış ve uygun olmayan formulasyon kullanımı sağlık sorun çıkarma ihtimalini içermektedir.

Sağlıcakla kalın.

Prof.Dr.İNANÇ ÖZGEN

Fırat Üniversitesi

Biyomühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi

Literatür

Anonymous, 2020 a. https://www.colonialcarpetcare.com.au/how-to-get-rid-of-dust-mites/. Alıntılanma Tarihi: 25 11.2020.

Anonymous, 2020 b. https://www.omicsonline.org/spain/dust-mite-allergy-peer-reviewed-pdf-ppt-articles/. Alıntılanma Tarihi: 25 11.2020.

Yazarın Tüm Yazılarını Görmek İçin TIKLAYINIZ