0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

 

Bu sene;  havaların sıcaklık değerlerinin yüksek olması ve açık köklü fidanlar için söküm zamanının gecikmesi ve dolayısıyla tarlaya şaşırtmaların gecikmesine neden oldu. Ancak hava şartlarının fidan dikilmesine uygun olması nedeniyle Kasım Ayının son haftaları ile Aralık ayının ilk haftası arasında dikimlerin yapılması bahçe tesisi için önemli. Elazığ ilinde yapılacak olan bahçe tesisleri veya hobi amaçlı fidan dikimlerinde uyulacak başlıca önemli hususlar şunlar:

1.Sertifikalı ve aşılı fidan tercihinin yapılması, alınan fidanların güvenilir yerden alınarak garanti edilen çeşidin özelliklerini yansıtması ve bu konuda güvencenin verilmesi,

2.Dikim yapılırken mutlaka aşılı fidanlarda aşı yerinin torak üstünde kalması ve aşı yerinin güneye bakması,

3.Fidan dikilirken, eğer aynı gün fidan dikilecekse en az fidanlar dikilmeden 2 saat bir kova içerisinde köklerdeki hastalıklı fungus ve bakterilerin ölmesi amacıyla uygun fungusitle sulandırılmış bir kova içerisinde bekletilerek dikilmesi,

 

4.Dikim yapıldıktan sonra mutlaka havanın soğuk olması ve yağışlı olmasına bakmadan can suyunun verilmesi,

5.Dikim öncesinde saçak köklerin uçtan budanması, ancak çok ağır yaraların oluşmamasına ve budama makasının bulaşık olması ihtimaline karşılık, hastalıkla bulaşmaların önlenmesi açısından sodyum hipoklorid yani çamaşır suyunda dezenfekte edilmesi,

6.Fidan dikildikten sonra özellikle sert çekirdeklilerin çok ağır olmadan budanması ve budana yerin bir çamur veya aşı macunuyla örtülmesi,

7.Açık köklü fidan alınıp bahçeye götürüldükten sonra eğer hemen dikilmeyecekse, toprağa gömülmesi, rüzgardan korunması ve eğer toprak kuruysa üzeri nemli tutulması, varsa bir çuval veya Amerikan beziyle kök bölgesinin kapatılması,

8.Eğer kepçe ile fidan dikilen yer açılacaksa bu kısım dikimden en az iki ay önce yapılmalı, torağın havalanması sağlanılmalı, kepçe ile kazılan yerde yumuşak toprak tabakası kök bölgesinde bırakılmalı, en son üst toprağı serildiğinde mutlaka toprağın en üst tabakasından 1 veya 2 kürek üzerine atılmalıdır.

9.Tüplü fidan dikilecekse tüp içerisindeki toprak dağıtılmamalı, kökün bağlı olduğu toprakla birlikte çukura konularak, üst toprağın üzerine basıp toprak sıkıştırılmamalı, yine açık kökteki ekim gibi toprak üst tabakasındaki kısımdan üst kısma toprak atılmalıdır.

10.Eğer mümkünse dikim yapıldıktan sonra kök bölgesine yanmış hayvan gübresinden ve mümkünse büyükbaş hayvan gübresinden 1 veya iki kürek atılması,

11.Eğer kepçeyle açılıp bekletilen çukur var ise dikime kadar bu çukurların içerisinde 1, 1,5 kg civarında leonardit dökülmesi ve organik içeriğin iyileştirilmesi sağlanılması,

12.Fidan dikilecek yerde kireçli toprak var ise çukur içerisinde 1, 1,5 kg kükürt dökülerek toprağın asit-baz dengesinin sağlanılması ve bu ilmeden en az iki ay sonra fidanın dikilmesi,

13.Fidan dikiminden sonra eğer diktiğiniz fidanlar zayıf ise yanlarına dikme dikilerek fidanların rüzgardan oynamaması ve kırılmaması sağlanmalı,

14.Fidan dikimi için kış dikiminde soğuk saatler seçilmemeli, saat 11:00 ile 15 00 arası genellikle tercih edilmelidir.

15.Fidan dikilecek yerde ayrık, meşe kökü, yabani bitki kökü varsa mutlaka temizlenmeli, baharda çimlenme ve yeşermelerin önüne geçmeli.

16.Fidanların dikim aralığına mutlaka uyulması, fidanların bir gün büyüyerek etrafı rahatlıkla kapatacağı varsayımıyla hareket edilmeli, kök bölgesinin belleneceği veya çapalanacağı mesafenin iyi saptanması gerekmektedir.

17.Bahçede ev vs gibi yerler varsa, çok büyüyen ve evin temeline zarar verecek ve kökü aşırı derine ve yatay gidecek fidanın dikilmemesi gerekmektedir.

18.Evin kenarında evin etrafını kirletecek ve döküldüğünde sorun çıkarabilecek dut gibi meyve ağaçları ile yaprağının salgıladığı asitler nedeniyle solunuma olumsuz etki yapabilecek ceviz gibi meyveler dikilmemelidir.

19.Kiraz, antepfıstığı gibi tozlaşma konusunda erkek/dişi ağaç isteği olan bitkilerin dikiminde mutlaka erkek ağaç bulundurulmalı yani tozlayıcı ağaç ihmal edilmemelidir.

20.Ceviz ekimi yapılırken de özellikle Amerikan ve Fransız ceviz çeşitlerinin tozlayıcılarını da dikmeyi ihmal etmeyiniz.

Elazığ İli İçin Özel Öneriler

1.Dikilecek meyve bahçesini hobi veya ticari olması açısından önemli hususlara dikkat edilmeli, bahçe dizaynı ona göre tasarlanmalıdır.

2.Elazığ ilinde rahatlıkla yetişebilecek çeşit seçiminde, hobi bahçesi yapılacaksa meyve fidanı tercihinde 1 dönümlük yere, 1. Tüylü, 1 tüysüz şeftali, 1 can eriği, 1 black diamond, 1 yazlık elma (pink lady), 1 granny Smith (Yeşil ve parlak), 1 golden, 1 hurum dutu, ceviz olarak 1 chandler, 1 fernor, 1 fernette, 2 badem (Ferragnez ve ferraduel), 1 ankara armudu, 1 limon armudu, 1 santa maria, 1 sofralık kayısı (hasanbey veya Iğdır), 2 eşme armudu, 1 vişne (Tokat olabilir) , 1 ziraat 900 kiraz ve 1 tozlayıcısı (beyaz kiraz) önerilebilir. Ayrıca hünnap ve Gojiberry meyvelerinin de ilde rahatlıkla yetiştirilebildiği unutulmamalıdır.

3.Bu çeşitlerin tercihini ve meyve tercihinizi kendi bahçenizin durumuna göre ayarlayabilirsiniz!!!

4.Ticari bahçe yapacaksanız, 1300 rakımı geçmeyen yerlerde yani 1250-1300 m arası, Maraş 18 ve tozlayıcısı Sütyemez, 9×9, daha düşük rakımlı yerlerde chandler, fernor, pedro veya yerli Kaman çeşitlerinden bir bahçe (7×4) kurabilirsiniz. Alanınız küçükse Amerikan çeşidi Chandler’ mutlaka düşünmelisiniz diye öneririm. Ayrıca dere veya boğaz gibi yerlerde don tehlikesi varsa Fernor iyi bir seçenek olacaktır.

5.Kayısı bahçesinde ağaç aralığı, 9×9, badem için 5×5, ayva için 4,5x 4,5 ile, dut seçimi için de 8×8 lik dikim aralığı olabilir.

6.Aşısız vişnelerin ticari olması, Elazığ ilinde dondurma sanayiinde kullanılabilme olasılığı göz ardı edilmemeli.

7.Özellikle Keban ve Baskil sahili gibi yerlerde zeytin, Trabzon hurması ve Antepfıstığı ve özellikle de Siirt çeşitlerinin göz ardı edilmemesi,

8.Verimli olan yerli ceviz kaynaklarının da mutlak suretle korunması ve dikilmesi

9.Perçenç dutunun veriminin göz ardı edilmemesi, Ulu kale dutunun da ticari yönünün değerlendirilmesi il için önemlidir.

Hayırlı ve verimli bahçeleriniz olsun.

Sağlıcakla kalın.

Prof.Dr.İNANÇ ÖZGEN

Fırat Üniversitesi

Biyomühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi

Yazarın Tüm Yazılarını Görmek İçin TIKLAYINIZ