0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

 

Elazığ ve İzmir depremleri depremi önceden tahmin edip edemeyeceğimiz sorularına cevap verme noktasında araştırıcıları arayışlara itmektedir. Geçmiş yıllarda; hayvanların depremleri önceden tahmin ettikleri gerek çıkardıkları sesler ve gerekse farklı davranışlarla tepki verdikleri söylenip durmaktadır. Bu tepkilerin bilimselliği noktasında veriler oldukça azdır. Böcekler aleminin; depremlere hangi oranda tepki verdiği noktasında çalışmaların detaylandırılması biz araştırmacıların önem vermesi gereken konuları içerisindedir. Avrupa ve Amerikalı bilim adamları bu konuda çalışmalarını yoğunlaştırmış durumdalar.

Ekolog, Entomolog ve Jeologların son yıllarda yapmış olduğu çalışmalardan biri,  karıcaların depremleri önceden tahmin edip etmedikleri ile ilgilidir. Oldukça ilginç olan bu çalışmayı;  Duisburg Üniversitesi Jeoloji bölümünden Prof. Dr. Ulrich Schreiber, bir depremden hemen önce karıncaların davranışlarını gözlemlemek için geldiği arazi de bu durumu gözlemlemiştir. Deprem esnasında; karınca yuvalarını ararken San Andreas Fayı’nın yakınında iyi gizlenmiş bir karınca yuvası keşfetmiştir. Schreiber’ın bulgularına göre, karıncalar yuvalarını her zaman fay hatları üzerine bir deprem başlarken hareketin tam merkezinde  inşa etmektedirler (Şekil 1). Gazlar, deprem esnasında yer kabuğundaki çatlaklardan ve boşluklardan düzenli olarak salınmaktadır. Bilim adamının teorisi doğruysa, karıncaların yuvalarının yüksek seviyelerde belirli gazlar içermiş olmasıdır. Bilim adamı bu teoriyi kanıtlamış ve gerçekten de karınca yuvasının bir hat üzerinde inşa edildiğini keşfetmiştir.  Bu bir tesadüf mü yoksa karıncalar bunu bilerek mi yaptı? Sorusuna cevap aranmıştır.

Aynı Üniversite’den;  Prof Dr. Gabriela Berberich Almanya’nın en büyük ve en aktif deprem fay hatlarının bazılarının köşelerinde ve çatlaklarında bulunan 15.000’den fazla kırmızı ahşap karınca yuvaları üzerinde depremlerde karınca davranışlarının nasıl değiştiği ile ilgili araştırmalarını yoğunlaştırmıştır (Şekil 1.)Özel bir yazılımla karınca davranışlarını kameralarla kaydederek farklılıklar üzerinde çalışmaktadırlar.

 

Berlin Humboldt Üniversitesi’nin hayvan psikolojisi bölümünde Dr. Stefan Hetz bu soruya odaklanarak böcek algı mekanizması üzerinde yoğunlaşmış ve çok ilginçtir ki karıncaların yeryüzünün çatlakları altından çıkan gazları algıladıkları ve tanıdıklarını keşfetmiştir.

Hentz yapmış olduğu çalışmada böceklerin belirli gazları hissettikleri zaman durduklarını, sıcaklık farklılığını hissettiklerini ve davranışlarında değişikliğe gittiklerini bu durumun diğer bileşenlerle birlikte detaylı bir araştırılması gerektiğini ifade etmiştir.

Dr. Ulrich Schreiber ise bu çalışmaların sabır gerektiren çalışmalar olduğu, arazi koşullarında bu çalışmaların detaylandırılması gerektiğini sabit bir kamera ile bir sonraki depreme kadar sabırla gözlem yapılması gerektiğini bildirmişlerdir. Bu çalışmanın önceden depremlerin tahmin edilmesi noktasında ki kazanımların insan hayatı için çok önemli olduğunu bildirmiştir.

Deprem konusunda önemli kayıplar veren ülkemizin, jeolog, entomolog, ekolog ve katkı yapacak diğer bilim insanlarının önceden depremlerin tahmin edilmesi noktasında işbirliğini detaylandıracak çalışmalara yön vermeleri gerekmiyor mu? Kendime de sorduğum bu sorunun cevabı tabi ki Evet.  Keşke karıncaların dilini de çözebilsek ve iletişimle depremleri önceden tahmin edebilsek. Ne güzel olurdu değil mi?

Depremsiz, sağlıklı günler diliyorum.

Prof.Dr.İNANÇ ÖZGEN

Fırat Üniversitesi

Biyomühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi

Literatür:

Anonymous, 2020. https://www.britannica.com/.See scientists studying the behavior of ants to notice if the insects can sense when an earthquake is about to happen. Alıntılanma Tarihi: 09.12.2020.

Yazarın Tüm Yazılarını Görmek İçin TIKLAYINIZ