0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

 

Yeni yıla yeni kararlarla girmek isteyen birçok insan sigarayı bırakmak için çözüm yolları arıyor. Daha önce sigara bırakmayı deneyip başarılı olamayan birçok insan sigarayı bırakmak için yeni yılı tercih ediyor. Yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyen sigara kullanımı; kötü koku, çabuk yorulma, vakit kaybı en önemlisi akciğer kanserine neden oluyor.

Akciğer kanserinin en sık görülen nedeni sigara

Türk Toraks Derneği’nin resmi web sayfasında yer alan bilgilere göre; sigara kullanımı akciğer kanserinin en sık görülen nedeni. Bir günde içilen sigara sayısının, sigara içme süresinin, erken başlama yaşının düşmesinin, dumanı derin çekme ve katran miktarının kanser gelişme riskini artırdığına dikkat çekilen bilgilendirmede sigarayı bıraktıktan sonra akciğer kanseri riskinin düştüğü belirtiliyor.

Pasif içiciler de risk altında

Sigara dumanında 4 binden fazla kimyasal ve 70’den fazla kanser oluşumuna neden olan madde olduğuna işaret edilirken; pasif içiciliğin de risklerine vurgu yapılıyor. Yapılan bilgilendirmeye göre; sigara içmeyen bireylerin ev veya işyerlerinde pasif olarak dumana maruz kalması durumunda akciğer kanseri gelişme riski yüzde 20-30 artıyor. Sigara benzeri tütün mamullerinin de kanseri tetiklediğine dikkat çekilen bilgilendirmede şu bilgiler yer alıyor:

 

Düşük tar içeren ‘’light’’ sigaraların kullanımının kanser riskinde azalmaya neden olduğu kanıtlanmamıştır. Puro içenlerde risk 3 kat, pipo kullananlarda 8 kat artmaktadır. Akciğer kanseri hiç sigara kullanmamış kişilerde de görülebilmektedir. Tüm akciğer kanserleri hastaların %15’ini sigara içmeyenler oluşturmaktadır.

Sigaranın bırakılması durumunda akciğer kanseri olasılığı zamanla azalmakta ve sigara bırakıldıktan 10-20 yıl sonra hiç içmemişlerin düzeyine yaklaşmaktadır. Gelişmiş ülkelerde sigara karşıtı kampanyalarla sigara kullanım oranlarının başarılı bir şekilde azaltılması bu ülkelerde akciğer kanseri sıklığını azaltmıştır. Gelişmekte olan ülkelerde, özellikle kadınlarda, sigara içme alışkanlığındaki artışa paralel olarak akciğer kanseri sıklığı giderek artmaya devam etmektedir.

Akciğer kanserinin önlenebilir bir kanser türü olduğuna dikkat çeken Türk Toraks Derneği hastalığın erken döneminde hastaların genellikle bir şikayeti olmadığını ya da mevcut şikayetlerin hasta tarafından önemsenmediği belirtiliyor.

Sigaranın neden olduğu akciğer kanserinde tümörün kendisinin ve göğüs içi yayılımına bağlı en sık görülen belirtiler şu şekilde sıralanıyor:

• Devamlı yoğun öksürük
• Göğüs, omuz ve sırt ağrısı
• Balgam miktar ve renginde değişme
• Kanlı balgam ve kan tükürme
• Nefes darlığı
• Ses kısıklığı
• Yutma bozukluğu
• Boyun ve yüzde şişlik
• Göz kapağında düşme
• Hışıltılı solunum
• Tekrarlayan bronşit veya zatürre atakları

Akciğer kanserinden korunmak için ilk yol sigarayı bırakma

Akciğer kanserlerinin en önemli nedeninin tütün ve tütün ürünlerinin kullanılması olduğunu belirten Türk Toraks Derneği hastalıktan korunmak için en önemli adımın sigara içenlerin sigarayı bırakması olduğunun altını çiziyor. Akciğer kanseri tanısı alan ve sigara kullanmaya devam eden hastaların sigarayı bırakma yönünde cesaretlendirilmesi gerektiğini belirten Dernek; sigara kullanmaya devam edilmesinin hastalarda ikinci bir kanser gelişme riskini ve uygulanan tedavilere bağlı yan etki olasılığının arttığına dikkat çekiyor.

Sigarayı bırakmak için hazırlıklı olun

Yeşilay www.birakabilrisin.org adresinde sigarayı bırakmak isteyen kişiler için adım adım planlama tavsiyelerinde bulunuyor. Başlangıçta Sigarayı Bırakma Planı hazırlanmasını öneren Yeşilay öncelikle hazırlıklı olmanın önemine değinerek ”Hazırlıklı olmak için bir bırakma planı yapın ve nelere hazırlıklı olmanız gerektiğini öğrenin” diyor. Yeşilay’ın sigarayı bırakmak için önerdiği 7 adımlık listesi şu şekilde:

• Hazırlıklı olmak için bir bırakma planı yapın ve nelere hazırlıklı olmanız gerektiğini öğrenin
• Sigarayı bırakmaya, bırakma tarihinizi belirleyerek başlayın
• Sigarayı bırakma planınıza eklenmesi için sigarayı bırakma nedenlerinizi seçin
• Sigara içme isteği yaratan tetikleyicileri tanımlayın
• Krizlerle savaşmaya hazır olun
• Size sigarayı hatırlayan şeylerden kurtulun
• Sigarayı bırakmanızı kolaylaştıracak destek yöntemleri öğrenin

Sigarayı bıraktığın ilk gün

Planlı bir şekilde sigarayı bırakmanın ilk günü kolaylaştırdığını belirten Yeşilay ilk gün sigarayı bırakan kişinin kendisini meşgul etmesinin önemli olduğuna dikkat çekiyor. Meşguliyetin zihni sigaradan uzaklaştırdığına dikkat çeken Yeşilay; ilk gün için yürüyüş, egzersiz, bol su içmek, derin nefes alıp gevşemek, sigara içmeyen aile fertleri ve arkadaşlar ile vakit geçirmeyi öneriyor.

Sigara tetikleyicilerinden de uzak durulması gerektiğine işaret eden Yeşilay’ın resmi web sayfasındaki bilgilendirmede krizlerin yaşanabileceği ancak birkaç dakikadan fazla sürmeyeceği belirtiliyor. Sigarayı bırakan kişilerin destek almaktan çekinmemesinin önemine dikkat çekilirken; sigarayı neden bıraktığının da bilinmesi gerektiği belirtilerek kişinin kendisine şu soruları sorması öneriliyor:

• Sigara içmenin nesini sevmiyorum?
• Sigara içtiğimde neyi kaçırıyorum?
• Sigara içmek sağlığımı nasıl etkiliyor?
• Sigara içmeye devam edersem bana ve aileme ne olacak?
• Bırakınca hayatım hangi açıdan daha iyi olacak?

Sigarayı bıraktıktan sonra

Yeşilay’ın bırakibilirsin.org  sayfasında sigarayı bıraktıktan sonra kişinin bazı duygulardan yoksun olabileceği belirtilirken bu yoksunlukla mücadele için şu öneriler yapıldı:

Nikotin yoksunluğu ile başa çıkmanın en iyi yollarından biri nikotin yerine koyma tedavisini (NYKT) denemektir. NYKT yoksunluk belirtilerini azaltır. NYKT sigarayı kesin bırakma şansınızı ikiye katlar. NYKT sakız, bantlar, burun spreyi, inhaler ve pastil gibi çeşitli şekillerde bulunur. NYKT üzerine çok sayıda araştırma yapılmıştır. Ergenler de dahil olmak üzere, bırakmak isteyen neredeyse tüm tiryakiler için güvenli ve etkili olduğu görülmüştür. Ancak ağır bir hastalığın varsa ya da hamileysen, NYKT konusunda hekimine danışmalısın.NYKT planlıyorsan, bıraktığın günde elinde olması gerektiğini unutma. NYKT kutusu üzerindeki talimatları oku ve dikkatle uygula. Önerildiği gibi kullandığın takdirde NYKT sana en iyi yararı sağlayacaktır.

Bıraktıktan sonra bir sigara kaçamağında ne yapılmalı?

Yeşilay bağımlılıkla mücadele için kurduğu sayfası bırakabilirsin.org’da sigarayı bıraktıktan sonra yapılan kaçamak sigara içimleri için “Bir kaçamak yüzünden sigarayı bırakma kararından vazgeçmek, biri patlayınca diğer üç lastiği de patlatmak gibidir.” örneği ile birlikte şu önerilerde bulunuyor:

Bir kaçamak yaşadığını kabul et. Küçük bir geri adım attın ama bu seni yeniden sigara bağımlısı yapmaz.

Kendine çok fazla yüklenme. Bir kaçamak yapmış olman sigarayı tamamen bırakamayacağın anlamına gelmez.

Kolaycılığa kaçma. Bir kaçamak yaptın diye ‘Başaramadım, artık paketin geri kalanını da içsem olur’ dememelisin. Kaldığın yerden devam etmek önemlidir. Unutma, amacın hiç sigara içmemek.

Sigara içmeden geçirdiğin zamanlar nedeniyle kendini iyi hisset. Baş etme becerilerini nasıl daha fazla geliştirebileceğini öğrenmeye çalış.

Tetikleyiciyi tanımla. Sigara içmene tam olarak neden olan neydi? O tetikleyiciye dikkat etmelisin. Tekrar karşına çıktığında onunla nasıl baş edeceğine şimdi karar ver.

Tecrübenden ders çıkar. Sigaradan uzak kalmana en çok ne yardımcı oldu? Bir sonraki denemende onu mutlaka yapmalısın.

Bırakmana yardımcı olacak bir ilaç mı kullanıyorsun? Sadece bir iki sigaradan sonra ilacını bırakma, kullanmaya devam et. Tekrar yoluna dönmene yardımcı olacaktır.

Önerileri bil ve uygula. Bir tane bile baş etme çaresi bilmek sigaradan uzak kalma olasılığını artırır.

Doktoruna ya da başka bir sağlık çalışana görün. O seni sigarayı bırakma konusunda motive edebilir.

Arkadaşlarından, ailenden, iş arkadaşlarından ve diğer yakınlarından bırakma kararlılığın için ihtiyacın olan desteği iste. Bunu yalnız başına yapmak zorunda değilsin.

Yeşilay’ın bırakabilirsin.org sayfasında yer alan bilgilere göre birçok insan sigarayı bırakmayı defalarca deniyor; kaçamaklar ise sigara bırakma sürecinde çokça karşılaşılan bir durum. Kaçamak içimlerin “sigara içmeye tekrar başlamak” olduğu anlamına gelmediği belirtilirken; kaçamaklarda bu durumun geçici olduğunun kişinin kendisine hatırlatması gerektiği vurgulanıyor.

Sigara her nefeste size zarar veriyor!

Sağlık Bakanlığı sigara bırakma hattı

Sağlık Bakanlığı da sigarayı bırakmak isteyenler için ALO 171 hattını devreye soktu. Sigarayı bırakmak isteyen bağımlılar ALO 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı’ndan destek alabiliyor. Aynı zamanda 182’yi tuşlayarak Merkezi Hastane Randevu Sistemi’nden randevu talep edebiliyorlar.

Ne Kadar Bağımlıyım?

Bakanlığın ALO 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı’nın resmi web sayfasında yer alan bilgilere göre Danışma hattına gelen çağrılar, sigara bırakma konusunda eğitim almış operatör aracılığı ile 7/24 hizmet veriyor. Ayrıca, ALO 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı’nı arayarak sigarayı bırakmaya karar veren danışanlara, sigara bırakma planı çerçevesinde belirli aralıklarla geri dönüş aramaları yapılarak kişinin takibi yapılıyor.

Web sayfasında ayrıca ‘Ne Kadar Bağımlıyım’ testi ile de vatandaş bağımlılık derecelerini ölçüp sigarayı bırakmak için planlamasının nasıl olması gerektiğine karar verebiliyor.

Sigara bırakıldığında ne olur?

Sağlık Bakanlığı’na bağlı ALO 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı’nda sigara bırakıldığında vücuttaki değişim şu şekilde aktarılıyor:

• İlk 20 dakikada kalp atış hızı düşer
• 12 saat sonra kandaki karbonmonoksit seviyesi normale döner
• 2-12 hafta arasında akciğer fonksiyonları normale döner
• 1-9 ay arasında öksürme ve nefes darlığı azalır
• 1 yıl sonra koroner kalp hastalığı riski sigara içen birinin yarısı kadar olur
• 10 yıl sonra koroner kalp hastalığı riski sigara içmeyen biri ile aynı olur ve akciğer kanseri riski sigara içen birinin yarısı olur

Sigara bırakmanın faydaları

Sigara bırakma hattının resmi web sayfasında sigara bırakmanın sosyal ve maddi faydalarına da yer veriliyor.

Sosyal faydalar

Yapılan bilgilendirmede sosyal faydalar şöyle sıralanıyor:

Sigara içmeyen ve sigaradan rahatsız olanlar ve sevdikleriniz dumana maruz kalmayacak

Çocuklara pasif içicilikten kurtarıp kulak iltihabı, bademcik iltihabı, sinüzit, bronşit, hışıltılı solunum, astım gibi hastalıklara yakalanma risklerini azaltacaksınız.

Çevrenizde bırakmak isteyenlere örnek olabileceksiniz

Eviniz, arabanız, giysilerinize sinmiş sigara kokusu kaybolacağından çevreyi rahatsız etmeyeceksiniz.

Ekonomik yararlar

Sigara, akciğer kanseri başta olmak üzere birçok hastalığa davetiye çıkararak sağlığı olumsuz etkiliyor. Maddi açıdan da bütçeye zarar veren sigaranın bırakılması ile sigaraya verilen para ile tasarruf ve birikim yapılabileceği belirtiliyor.

Tütünle Mücadelede Gönüllülük Programı

Bakanlığın aynı zamanda sigara bırakma kampanyasına katılarak sigarayı bırakmak isteyenlere destek için gönüllük programı mevcut. Program ile tütünle mücadeleye katılarak gönüllülere hem kendilerini hem de gelecek nesilleri tütün ürünlerinden koruyacak çalışmaların içinde yer alma şansı sunuluyor.

ALO 171 Sigarayı Bırakma Danışma Hattı resmi web sayfasında sigarayı bırakmak isteyen herkes için il il tedavi merkezlerinin adres ve telefon bilgileri yer alıyor. Vatandaş bulunduğu ildeki tedavi merkezi ile iletişime geçerek hem tedavisi hem de sigarayı bırakmak için ihtiyaç duyduğu desteğe ulaşabiliyor.