0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Renk hayatımızda neden bu kadar güçlü bir güçtür? Vücudumuz ve zihnimiz üzerinde ne gibi etkileri olabilir? Bu sorulara kısaca yanıt bulmaya çalışalım.

Renk algıları biraz öznel olsa da evrensel anlamı olan bazı renk efektleri bulunmaktadır. Renk spektrumunun kırmızı alanındaki renkler sıcak renkler olarak bilinir ve kırmızı, turuncu ve sarıyı içerir. Bu sıcak renkler, sıcaklık ve rahatlıktan öfke ve düşmanlık duygularına kadar değişen duyguları uyandırmaktadır. Spektrumun mavi tarafındaki renkler soğuk renkler olarak bilinir ve mavi, mor ve yeşili içerir. Bu renkler genellikle sakin olarak tanımlanır, ancak aynı zamanda üzüntü veya ilgisizlik duygularını da çağrıştırabilir. Bu renkler içerisinde siyah renk birincil, ikincil veya üçüncül bir renk değildir. Aslında, siyah renk tekerleğinde değildir çünkü bir renk olarak kabul edilmemektedir. Daha doğrusu, tüm renklerin emilimidir. Siyah, renk spektrumundaki tüm ışığı emmektedir.

Renk psikolojisine göre, renkle ilgili duygu, kişisel tercihinize ve o renkle ilgili geçmiş deneyimlere büyük ölçüde bağlıdır. Siyah renk de bu bağlamda farklı değildir. Siyah renge karşı bireysel tepkiler büyük ölçüde değişkenlik gösterebilmektedir. Alman bilim adamı Hermann von Helmholz’e göre, “Siyah, ışığın tamamen yokluğu tarafından üretilse bile gerçek bir duygudur”. Siyahın hissi, tüm duyumların yokluğundan belirgin bir şekilde farklıdır.

Bazıları için siyah, çekicilik ve zarafet dahil olmak üzere bu renkle olumlu çağrışımlar uyandırmaktadır Aslında renk içerisinde incelik taşıyan bir görseldir. Bu yüzden bu kadar çok insan süslü bir etkinliğe katılırken siyah giysiler giymeyi tercih etmektedir. Tiffany & Co. ve Chanel gibi üst düzey markaların logolarında siyahın kullanılmasının nedeni de budur (Şekil 1).

Şekil 1. Tiffany ve Chanel logoları

Siyah için birçok insan; “Siyah her şeyin başlangıcı ve her şeyin bitişidir” “Siyah Sonsuzluktur” ifadesini kullanmışlardır. Maddi gücü yerinde olan toplum kesimi dikkate alındığında, siyah renk güçle ilişkilendirilmiştir. Rahiplerden yargıçlara, smokinlerden kredi kartlarına bu gücü sembolize etmektedir. Bu örneklerde Steve Jobs’ ve Acun Ilıcalıyı da unutmayalım. Ayrıca; Sinan Çetin, Cem Yılmaz, Mustafa Erdoğan, Neslihan Yargıcı ve Bilgin Gökberk’de siyahı tercih eden ünlüler içerisindedir.

Siyah tabi ki toplum tarafından bilinen yönüyle olumsuz olan her şeyi sembolize etmek için kullanılmaktadır.  Tarih boyunca, bu kasvetli renk ölüme ve kötüye kötü de ona bağlanmıştır. Güçlü öfke, saldırganlık, korku ve üzüntü duyguları uyandırdığı düşünülmüştür. Siyah ve olumsuzluk arasındaki bağlantı muhtemelen en açık şekilde dil örneklerinde de görülmektedir. Kara Pazartesi, Kara Veba, Kara büyü, Kara delik. Kara yürekli. Karamsarlık. Kara koyun. Kara borsa. Kara Kedi, Siyah Karga (uğursuzluk) gibi ifadeler kullanıla gelmiştir.

Sinemalarda ve filmlerde siyah kostüm ve maskeler genellikle kötü karakterler üzerinde kullanılmıştır. Örneğin; Drakula kıyafeti ve Yıldız savaşlarının kötü karakteri Darth Vader’ın maskesi, Satanist logoları gibi (Şekil 2). Siyah, renk anlamının bir kültürden diğerine nasıl farklılık gösterebileceğinin mükemmel bir örneğidir. Birçok batı geleneğinde siyah, ölüm ve yas ile ilişkilendirilirken, Çin’de ölüm rengi beyazdır.

Şekil 2. Dark Vader Maskesi, Drakula, Satanist logosu

İtalyan moda sanatçısı Ricardo Tisci “Siyah her zaman zariftir. Paletteki tüm renklerin birleşiminden oluşmuş, dünyanın en eksiksiz rengidir.”  demiştir.

Amerikalı karikatürist Charles Addams tarafından yaratılmış kurgusal bir karakter olan Wednesday Adams “Daha koyu bir renk yaptıklarında siyah giymeyi bırakacağım.” İfadesiyle siyahın etkililiğinden bahsetmiştir.

Şair ve Yazar Yılmaz Odabaşı bir şiirinde; siyahı şöyle vurgulamıştır;

Siyah olur şiirleri

De simsiyah hayatların

Şiir ey, attım ömrümü, geldim

Kalbim sendedir

Kara kara gelen bela gündedir

Efkarla inzivada şu gönlüm

Alemi seyirdedir…

Bir siyah şiiri de benden gelsin o zaman:

GECEDEN

Ne zaman gündüz çeker elini geceden.

Beyazlar ağlaşır, siyahın kor bağrında.

Yıldızlar ve ay, siyahın kalbinde çiçeklenir.

Nefes alır, gündüzden geceye an be an.

Hiç bu kadar güzel olmamıştır, renklerin aşkı.

Siyah ve beyazın aşkı kadar.

Ve yanık rüzgarlar.

Terennüm ederler, gecenin kor bağrında.

Yoksunluk ve Karanlık

Sen!!

Hiç gündüz kayan yıldızları gördün mü?

Görmedim de hadi.

Asaletinden midir gecenin bilmem.

Bilmem!

İntiharıdır yıldızın düğünü.

Geceden…..

Heceden…..

Sağlıcakla kalın.

Prof.Dr.İNANÇ ÖZGEN

Fırat Üniversitesi

Biyomühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi

Yazarın Tüm Yazılarını Görmek İçin TIKLAYINIZ